TFRS 15: รายได้จากสัญญาที่ทำกับลูกค้า และ การสละสิทธิ์ (Breakage)
TFRS 15 (Thai Financial Reporting Standard 15) เป็นมาตรฐานการรายงานทางการเงินที่มีผลบังคับใช้ตั้งแต่ปี 2563 ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อให้การบัญชีรายได้จากสัญญากับลูกค้าสอดคล้องและเป็นมาตรฐานมากขึ้น โดยเปลี่ยนแปลงวิธีการรับรู้รายได้จากแนวทางเดิม มาเป็นการเน้นที่ความสำคัญของการรับรู้รายได้ตามหลักการสำคัญ
 

โดยหลักการที่สำคัญของการรับรู้รายได้ภายใต้ TFRS 15 นั้นเรียกว่า “5-Step Model” ซึ่งประกอบด้วย
1.    การระบุสัญญากับลูกค้า: ต้องมีการกำหนดขอบเขตของสัญญาอย่างชัดเจนและตกลงในเงื่อนไขที่เป็นที่ยอมรับกันระหว่างผู้ขายและลูกค้า
2.    การระบุข้อกำหนดในการส่งมอบ: ต้องแยกแยะข้อกำหนดที่ต้องส่งมอบให้กับลูกค้าออกจากกันอย่างชัดเจน และแต่ละข้อกำหนดต้องมีการกำหนดวิธีการรับรู้รายได้ที่เหมาะสม
3.    การกำหนดราคาที่จะเรียกเก็บ: ต้องคำนวณราคาที่คาดว่าจะได้รับจากลูกค้าสำหรับข้อกำหนดแต่ละข้อ โดยพิจารณาจากองค์ประกอบต่างๆ เช่น ส่วนลด, ค่าตอบแทน, หรือเงื่อนไขพิเศษอื่นๆ
4.    การจัดสรรราคาที่จะเรียกเก็บ: ในกรณีที่สัญญามีหลายข้อกำหนด ต้องจัดสรรราคาที่จะเรียกเก็บไปยังข้อกำหนดแต่ละข้ออย่างเหมาะสมตามมูลค่าที่เป็นอิสระ
5.    การรับรู้รายได้: รายได้จะต้องรับรู้เมื่อข้อกำหนดในการส่งมอบได้ดำเนินการตามที่ตกลงกัน หรือเมื่อการควบคุมสินค้าหรือบริการได้ถูกโอนให้กับลูกค้า
ทั้งนี้การประยุกต์ใช้ TFRS 15 จะช่วยให้การรับรู้รายได้มีความถูกต้องและโปร่งใสมากขึ้น ซึ่งจะส่งผลดีต่อการเปรียบเทียบข้อมูลทางการเงินระหว่างองค์กรและอุตสาหกรรม นอกจากนี้ ยังช่วยให้การตัดสินใจของนักลงทุนและผู้มีส่วนได้เสียอื่น ๆ ให้มีความมั่นใจมากขึ้น เนื่องจากรายได้ที่รายงานจะสะท้อนถึงสภาพแวดล้อมทางธุรกิจที่แท้จริงและสัญญาที่ทำกับลูกค้า
ส่วนการสละสิทธิ (Breakage) ภายใต้ TFRS 15 นั้น หมายถึง รายได้ที่เกิดจากการที่ลูกค้าไม่ใช้สิทธิ์หรือสินค้าที่ซื้อไปตามที่ตกลงในสัญญา เช่น คูปองหรือบัตรของขวัญที่ลูกค้าไม่ใช้ ภายใต้ TFRS 15 การสละสิทธินี้ต้องได้รับการพิจารณาและบันทึกบัญชีอย่างถูกต้อง เพื่อให้สอดคล้องกับหลักการการรับรู้รายได้ โดยจะมีระบุไว้ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดรายได้จากสัญญากับลูกค้า ในหัวข้อที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดราคาที่จะเรียกเก็บและการจัดสรรราคาตามข้อกำหนดของสัญญา ซึ่งการเอา การสละสิทธิ (Breakage) นี้ไปประยุกต์ใช้นั้นจำเป็นต้อง
1.    การประเมินความน่าจะเป็นของ Breakage
2.    พิจารณาถึงการรับรู้ Breakage ในช่วงเวลาที่เหมาะสม
3.    พิจารณาการจัดสรร Breakage ตามข้อกำหนดที่เหมาะสม
โดยสรุป TFRS 15 เป็นมาตรฐานที่ออกแบบมาเพื่อเพิ่มความสอดคล้องและโปร่งใสในการบัญชีรายได้ ให้ภาพรวมที่ถูกต้องเกี่ยวกับรายได้ที่คาดว่าจะได้รับ ซึ่งการประเมินและการบันทึก Breakage อย่างเหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญในการทำให้การบัญชีสอดคล้องกับมาตรฐานและสะท้อนถึงสถานะทางการเงินที่แท้จริงขององค์กร และจะช่วยให้ข้อมูลทางการเงินมีความน่าเชื่อถือและเป็นประโยชน์ต่อผู้มีส่วนได้เสียทุกฝ่าย